سیستم تعلیق خودرو چیست؟
فهرست مطالب:
سیستم تعلیق خودرو چیست؟
سیستم تعلیق یکی از عناصر کلیدی در طراحی و عملکرد خودروها است که برای راحتی سواری، کنترل بهتر در مسیر، و حفاظت از سلامتی سرنشینان و خودرو بسیار اهمیت دارد. این سیستم، از طریق مدیریت و کنترل حرکت چرخها و بدنه خودرو، تأثیر به سزایی بر تجربه رانندگی و عملکرد عمومی خودرو دارد. در این مقاله، به بررسی سیستم تعلیق خودرو و انواع آن خواهیم پرداخت.
وظایف سیستم تعلیق خودرو
سیستم تعلیق یک مجموعه از قطعات و مکانیزم‌های مختلف است که بهصورت معمول در زیر خودرو قرار می‌گیرد و وظیفه‌ی اصلی آن، مدیریت و کنترل حرکت چرخها و بدنه خودرو است. این سیستم به خودرو امکان میدهد که بتواند با تغییرات ناهمواریهای جاده و شرایط مختلف مسیر، به‌خوبی عمل کرده و راحتی سواری را حفظ کند.
این مؤلفه اساسی و حیاتی خودرو وظایف متعددی را بر عهده دارد. این وظایف شامل موارد زیر میشوند:
- جذب ضربات و ارتعاشات: یکی از وظایف اصلی سیستم تعلیق، جذب ضربات و ارتعاشات ناشی از ناهمواریهای جاده است. این عمل باعث کاهش انتقال این ارتعاشات به بدنه و سرنشینان خودرو میشود که به تسهیل رانندگی و ایجاد راحتی برای سرنشینان کمک میکند.
- ثابت نگهداشتن ارتفاع خودرو: سیستم تعلیق باید در حین حرکت، ارتفاع خودرو را ثابت نگه دارد و از تغییر شکل فنرها جلوگیری کند. این ویژگی به تضمین ایمنی و استحکام خودرو کمک میکند.
- افزایش فرمانپذیری و پایداری: سیستم تعلیق با توزیع بهینه وزن و تعادل بین چرخها، فرمانپذیری خودرو را افزایش داده و در بهبود هندلینگ و پایداری خودرو در پیچها و ترمزها نقش دارد.
- حفظ تماس لاستیکها با سطح جاده: این سیستم با تضمین تماس مستمر لاستیکها با سطح جاده در شرایط مختلف، افزایش اصطکاک و کنترل خودرو را بهبود میبخشد. این امر به عملکرد خودرو در شرایط بارندگی، برفی یا مسیرهای ناهموار کمک میکند.
- تحمل وزن و توزیع آن بین چرخها: سیستم تعلیق باید توانایی تحمل وزن خودرو و توزیع متناسب آن بین چرخها را داشته باشد تا عملکرد مناسب و استحکام خودرو را فراهم کند.
- حفظ هندسه سیستم فرمان و موقعیت چرخها: سیستم تعلیق باید هندسه سیستم فرمان و موقعیت چرخها را در حین حرکت خودرو حفظ کند تا بهبود کنترل و دقت در رانندگی ایجاد شود.
با اجرای این وظایف، سیستم تعلیق به بهبود کارایی، ایمنی و راحتی در رانندگی خودرو کمک میکند.
اجزا سیستم تعلیق خودرو
اجزای اصلی سیستم تعلیق خودرو عبارتند از:
• فنر
• رینگ و لاستیک
• سیبک
• دمپر
• طبق
• میل تعادل
• استارت
- فنر: این قطعه به شاسی خودرو متصل شده و وظیفه جذب انرژی ضربات ناشی از ناهمواریهای جاده را دارد. فشار دادن یا کشیدن فنر، انرژی ضربات را جذب میکند.
- کمکفنر: کمکفنر به فنر متصل شده و وظیفه کنترل حرکت فنر و کاهش ارتعاشات و لرزش‌های ناشی از حرکت خودرو را دارد.
- سیبک: این قطعه به چرخهای خودرو متصل شده و با جابه‌جایی روغن در داخل خود، اصطکاک و کنترل را افزایش میدهد و جذب ضربات ناشی از ناهمواریهای جاده را بهبود میبخشد.
- بوش: بوش بهعنوان عامل اتصال بین قطعات سیستم تعلیق عمل میکند و با جذب لغزش‌ها، صدای ناشی از حرکت قطعات را کاهش میدهد.
- طبق: این قطعه بهعنوان پایه برای نصب سایر قطعات سیستم تعلیق عمل میکند و وظیفه ایفای نقش استوانه‌ای برای حرکت قطعات را دارد.
- میل تعادل یا میل موجگیر: این قطعه به دو طبق در دو طرف خودرو متصل شده و با جابه‌جایی نقطه تعادل خودرو، پایداری آن را در پیچها افزایش میدهد.
- استارت: استارت ترکیبی از فنر و سیبک است و بهعنوان بخشی از سیستم تعلیق مستقل عمل میکند. این قطعه همچنین وظیفه ایفای نقش ثبات دهنده را در حرکت خودرو دارد.
انواع سیستم تعلیق خودرو
سیستم تعلیق در خودروها یکی از اجزای حیاتی برای کارکرد و عملکرد آنها است. این سیستمها عمدتاً برای افزایش راحتی، پایداری، و کنترل در رانندگی، و همچنین حفاظت از خودرو در برابر ضربات و ارتعاشات ناشی از مسیرهای ناهموار و نامساوی طراحی شده اند.
به صورت کلی 3 نوع سیستم تعلیق وجود دارند که عبارتند از: سیستم تعلیق مستقل، غیرمستقل و نوین.
سیستم تعلیق غیرمستقل یا وابسته نوعی از سیستم تعلیق است که در آن چرخهای چپ و راست یک محور به یکدیگر متصل هستند و حرکت آنها بهصورت هم‌زمان اتفاق میافتد. این نوع سیستم تعلیق در بسیاری از خودروهای قدیمی، خودروهای سبک، خودروهای دو چرخ، خودروهای باربر و خودروهای جادهزن استفاده میشود.
سیستم تعلیق مستقل یا غیر وابسته به خودروهای جدید، خودروهای لوکس، خودروهای ورزشی، خودروهای الکتریکی و خودروهای هیبرید که بهعنوان خودروهای پیشرفته معرفی میشوند، بیشتر استفاده میشود. این نوع سیستم تعلیق به چرخهای سمت چپ و راست یک محور اجازه میدهد که بهصورت مستقل از یکدیگر حرکت کنند، که منجر به بهبود فرمانپذیری، کنترل بر لغزش چرخها، و راحتی سفر برای سرنشینان میشود. این ویژگیها باعث میشود که خودروها در شرایط مختلف رانندگی، از جمله پیچها و جادههای ناهموار، عملکرد بهتری داشته باشند. از این رو، این نوع سیستم تعلیق در خودروهای پیشرفته و خودروهایی که نیاز به کنترل دقیق و عملکرد بهتر در شرایط مختلف دارند، استفاده میشود.
سیستم تعلیق نوین از تکنولوژیهای پیشرفته و مدرن برای بهبود عملکرد و راحتی خودرو استفاده میکند. این نوع سیستم تعلیق معمولاً بهصورت الکترونیکی، هیدرولیکی، بادی (هوا) یا الکترومغناطیسی (مثل سیستم تعلیق مغناطیسی) عمل میکند. هر یک از این فناوریها و اتصالات مختلف ویژگیها و عملکردهای منحصر به فردی دارند.
در ادامه به بیان انواع اصلی سیستمهای تعلیق مستقل، وابسته و نوین میپردازیم.
سیستم تعلیق غیرمستقل
سیستم تعلیق غیرمستقل یا وابسته، معمولاً در سیستم تعلیق عقب خودروها استفاده میشود و در برخی از خودروهای سنگین و نظامی نیز مشاهده میشود. این سیستم تعلیق معمولاً از تعداد محدودی قطعات و اجزا تشکیل شده و اغلب بسیار محکم و سادهتر از سیستم تعلیق مستقل است.
سیستم تعلیق محور تیر شکل و اکسل صلب 2 نوع از این سیستم هستند.
- سیستم تعلیق محور تیر شکل یا Beam Axe
یک نوع از سیستمهای تعلیق غیرمستقل است که در آن دو چرخ یک محور به یک قطعه فولادی به‌شکل تیر متصل هستند. این سیستم تعلیق باعث میشود که حرکت دو چرخ بهصورت هم‌زمان و وابسته به یکدیگر باشد. به‌عبارت دیگر، اگر یکی از چرخها در شرایط ناهموار قرار بگیرد و بالا برود یا پایین بیفتد، چرخ دیگر نیز تحت تأثیر قرار می‌گیرد و ارتفاع طبیعی خودرو تغییر میکند.
این سیستم تعلیق در بسیاری از خودروهای جادهزن، باربر، کامپکت و الکتریکی استفاده میشود. با این حال، این سیستم تعلیق معمولاً کیفیت سواری و هندلینگ خودرو را کاهش میدهد، زیرا حرکت یک چرخ تأثیری بر چرخ دیگر دارد و ممکن است در مواقع ناهمواریهای جاده کارایی مطلوبی نداشته باشد.
- سیستم تعلیق اکسل صلب یا Rigid Axle
یک نوع از سیستم تعلیق غیرمستقل است که در آن دو چرخ یک محور به یک قطعه فولادی به نام اکسل صلب متصل هستند. این سیستم تعلیق باعث میشود که حرکت دو چرخ بهصورت هم‌زمان و وابسته به‌هم باشد، به‌عبارت دیگر اگر یکی از چرخها در شرایط ناهموار قرار بگیرد و بالا برود یا پایین بیفتد، چرخ دیگر نیز تحت تأثیر قرار می‌گیرد.
این سیستم تعلیق به‌ویژه در خودروهای قدیمی، خودروهای سبک، خودروهای دو چرخ، خودروهای باربر و خودروهای جاده زن استفاده میشود. از مزایای این سیستم می‌توان به‌سادگی طراحی و ساخت، قابلیت نصب بر روی دیفرانسیل، تحمل بار سنگین و قابلیت استفاده در جادههای نامساوی اشاره کرد. با این حال، این سیستم تعلیق عموماً فرمانپذیری مناسبی در پیچها ندارد، راحتی سرنشینان ممکن است کاهش یابد و در جادههای صاف و آسفالتی، کارایی مناسبی ارائه نمی‌دهد. همچنین در شرایط لغزش چرخها، کنترل بهینه‌ای ارائه نمی‌دهد.
سیستم تعلیق غیرمستقل معمولاً در برخی از خودروها انتخاب میشود. اما این نوع تعلیق دارای محدودیت‌ها و معایبی نیز است.
مزایای سیستم تعلیق غیرمستقل عبارتند از:
• سادگی طراحی و ساخت
• قابل نصب بر روی دیفرانسیل
• قابل استفاده در جادههای نامساوی
• قابل تحمل بار سنگین
معایب سیستم تعلیق غیرمستقل عبارتند از:
• عدم فرمان پذیری مناسب در پیچگیریها
• عدم راحتی سرنشینان
• عدم کارایی مناسب در جادههای صاف
• عدم کنترل مناسب بر روی لغزش چرخها
سیستم تعلیق مستقل
سیستم تعلیق مستقل یکی از مهمترین اجزا خودروهای مدرن است که به تنظیم و بهینهسازی عملکرد و راحتی خودرو کمک میکند. این سیستم به خودرو این امکان را میدهد که چرخهای چپ و راست بهصورت مستقل و جداگانه از یکدیگر حرکت کنند. این توانایی به خودرو امکان تطبیق با شرایط مختلف جاده و حالتهای رانندگی را میدهد. این نوع سیستم تعلیق نیز از انواع مختلفی تشکیل شده است.
سیستم تعلیق چند اتصاله و تعلیق مکفرسون2 نوع از این سیستم هستند.
• سیستم تعلیق چند اتصاله (Multi-Link Suspension): در این نوع سیستم تعلیق، هر چرخ به چندین نقطه از شاسی خودرو متصل است و این امکان را میدهد که زاویه و موقعیت چرخها بهصورت الکترونیکی تغییر کند. این سیستم تعلیق بهبود عملکرد و راحتی خودرو در شرایط مختلف جاده و حالتهای رانندگی را فراهم میکند.
• سیستم تعلیق مکفرسون (MacPherson Suspension): در این نوع سیستم تعلیق، هر چرخ به یک بالشتک فنری و یک کمکفنر لولهای متصل است. این سیستم تعلیق با کاهش قطعات و وزن، فضای بیشتری را برای چرخها فراهم میکند و در بسیاری از خودروهای جلو محور استفاده میشود.
انواع سیستم تعلیق مستقل به خودروهای مدرن این امکان را میدهند که در شرایط مختلف رانندگی، عملکرد بهینه و رانندگی ایمنتری داشته باشند.
مزایای سیستم تعلیق مستقل عبارتند از:
• فرمان پذیری بالاتر در پیچگیریها
• راحتی بیشتر سرنشینان
• کارایی بالاتر در جادههای صاف
• کنترل بالاتر بر روی لغزش چرخها
معایب سیستم تعلیق مستقل عبارتند از:
• پیچیدگی طراحی و ساخت
• عدم قابل نصب بر روی دیفرانسیل
• عدم استفاده در جادههای نامساوی
• عدم تحمل بار سنگین
سیستم تعلیق نوین
سیستم تعلیق نوین یک نوع از سیستم تعلیق است که از تکنولوژیهای پیشرفته و مدرن برای بهبود عملکرد و راحتی خودرو استفاده میکند. این نوع از سیستم تعلیق میتواند به صورت هیدرولیکی، بادی یا الکترومغناطیسی باشد.
- سیستم تعلیق هیدرولیکی
نوعی از سیستم تعلیق است که در آن فشار روغن در داخل قطعات سیستم تعلیق را با استفاده از پمپها و الکترووال¬ها کنترل می کند. این سیستم باعث میشود که فنربندی و کمکفنر خودرو بهصورت الکترونیکی تغییر یابد و با شرایط جاده و حالت رانندگی هماهنگ شود. برای مثال، خودروهای Citroen، Peugeot و Rolls-Royce از این سیستم استفاده میکنند.
سیستم تعلیق بادی
نوعی از سیستم تعلیق است که در آن فشار هوا در داخل قطعات سیستم تعلیق را با استفاده از کمپرسورها و الکترووال ها کنترل میکند. این سیستم باعث میشود که فنربندی و کمکفنر خودرو بهصورت الکترونیکی تغییر یابد و با شرایط جاده و حالت رانندگی هماهنگ شود. برای مثال، خودروهای Audi، Mercedes-Benz و Tesla از این سیستم استفاده میکنند.
- سیستم تعلیق الکترومغناطیسی
یک نوع پیشرفته از سیستمهای تعلیق خودرو است که از آهنربای الکترومغناطیسی برای تنظیم کمکفنرها استفاده میکند. این سیستم بهوسیله تغییر جریان الکتریکی در آهنرباها، میزان سختی یا نرمی تعلیق را تغییر میدهد. برخی از خودروهایی که از این سیستم تعلیق استفاده میکنند عبارتند از: Audi e-tron، Chevrolet Corvett
مزایای سیستم تعلیق نوین عبارتند از:
• امکان تنظیم و تغییر فنربندی و کمکفنر بر اساس شرایط جاده و حالت رانندگی
• کاهش نوسانات و ارتعاشات خودرو و افزایش راحتی سرنشینان
• افزایش فرمان پذیری و پایداری خودرو در شتاب، ترمز و پیچ گیری
• کاهش مصرف سوخت و آلودگی محیطزیست
معایب سیستم تعلیق نوین عبارتند از:
• پیچیدگی طراحی و ساخت
• هزینه بالای خرید و تعمیر
• نقص فنی و خطای الکترونیک
سخن پایانی
سیستم تعلیق خودرو یکی از عناصر بسیار مهم در عملکرد و راحتی خودروها است. توانایی مدیریت حرکت چرخها و بدنه خودرو در مقابل ناهمواریهای جاده و تغییرات مسیر بهصورت کارآمد از طریق این سیستم امکان‌پذیر میشود. انتخاب نوع مناسب سیستم تعلیق برای هر خودرو و نیازهای رانندگی مهم است تا تجربه رانندگی بهینه و ایمن فراهم شود. با پیشرفت تکنولوژی، سیستمهای تعلیق نوین امکانات بیشتری به رانندگان ارائه میدهند و به بهبود عملکرد و راحتی خودروها کمک میکنند.
بیشتر بخوانید:
• انواع مدلهای خودرو
• بهترین لاستیک برای خودرو ما کدام است؟
• فهرست خدمات مکانیکی خودرو چیست؟
• سیستم برق خودرو چیست؟
• تفاوت تسمه تایم و زنجیر تایم
• انواع سیستم ترمز خودرو
