انواع موتور خودرو

موتورهای خودرو بر اساس معیارهای مختلفی دسته‌بندی می‌شوند. برخی از این معیارها عبارتند از:

تعداد سیلندرها

موتورهای خودرو می توانند از ۲ تا ۱۶ سیلندر داشته باشند. به عنوان مثال موتور چهار سیلندر، شش سیلندر، هشت سیلندر و غیره. معمولاً برای خودروهای لوکس و دارای عملکرد بالا موتورهای با تعداد سیلندر بالا استفاده می­شوند.

نحوه قرارگیری سیلندرها

موتورهای خودرو را می‌توان بر اساس شکل و جایگاه سیلندرهای آن‌ها دسته‌بندی کرد. سیلندرهای موتور می‌توانند به چند شکل خطی (موتورهای خطی)، V-شکل (موتورهای V) یا H-شکل (موتورهای H) و رادیال قرار گرفته باشند.

نوع سوخت

موتورهای خودرو را می‌توان بر اساس نوع سوختی که مصرف می‌کنند نیز دسته‌بندی کرد. این سوخت­ها می‌توانند بنزین، گازوئیل، گاز طبیعی، هیدروژن و الکتریسیته باشند. اما باید بدانید که هر نوع سوخت مزایا و معایب خاص خود را دارد و روی عملکرد، آلایندگی و هزینه خودرو تأثیر دارد.

نحوه احتراق

موتورهای خودرو را می‌توان به دو دسته اصلی موتورهای درون‌سوز و موتورهای الکتریکی نیز تقسیم کرد. مثال‌هایی از این موتور درون سوز عبارتند از موتورهای بنزینی و دیزلی. اما در موتورهای الکتریکی، از انرژی برقی که توسط باتری‌ها تولید شده، برای تحریک یک موتور الکتریکی استفاده می‌شود. این موتور الکتریکی، با چرخش، انرژی را به چرخهای خودرو منتقل می‌کند.

انواع موتور خودرو از نظر سوخت مصرفی

انتخاب نوع موتور مناسب برای خودرو، به نیازهای شخصی، محیط زیست و مدل خودرو شما بستگی دارد. برای مثال، اگر شما برای حرکت در شهرهای پرتردد و کوهستانی علاقه‌مند هستید، موتور الکتریکی یا هیبریدی ممکن است بهترین گزینه برای شما باشد. اما اگر برای مسافت‌های طولانی و جاده‌ای بخواهید استفاده ‌کنید، موتور بنزینی یا دیزلی ممکن است گزینه مناسبی باشد. همچنین، میزان سوخت مصرفی برای هر نوع موتور، به شرایط استفاده، سبک رانندگی و حالت خودرو بستگی دارد. بنابراین، در انتخاب نوع موتور مناسب برای خودرو، باید به همه این فاکتورها توجه کرد.

موتور بنزینی (Petrol Engine)

در این نوع موتور، سوخت بنزین به عنوان سوخت استفاده می‌شود. موتور بنزینی در مقایسه با موتورهای دیگر، معمولاً دارای قابلیت شتاب‌زنی بیشتری است و در سرعت بالا، عملکرد بهتری نسبت به موتورهای دیگر دارد. موتورهای بنزینی معمولاً از سیستم احتراق داخلی استفاده می‌کنند موتورهای بنزینی معمولاً در خودروهای کوچک و متوسط ​​مورد استفاده قرار می‌گیرند. سوخت مصرفی این نوع موتورها بستگی به مدل، اندازه و وزن خودرو دارد. بعضی از خودروهای بنزینی با سیستم تزریق الکترونیکی سوخت، می‌توانند با کارایی بهتر و مصرف کمتر سوخت عمل کنند. این نوع موتورها دارای شتاب خوب، دورگیر بالا می‌باشند و به راحتی تعمیر می‌شوند اما از طرفی مصرف سوخت آنها بالاست و در شرایط سرد عملکرد مناسبی ندارند.

موتور دیزلی (Diesel Engine)

در این نوع موتور،از سوخت دیزل برای تولید انرژی استفاده می‌شود. موتورهای دیزلی ، معمولاً در خودروهای سنگین و وسایل نقلیه حمل و نقل عمومی مانند اتوبوس‌ها و کامیون‌ها استفاده می‌شوند. سوخت مصرفی این نوع خودروها به مدل و وزن خودرو بستگی دارد. موتور دیزلی در مقایسه با موتور بنزینی، معمولاً سوخت کمتری مصرف می‌کند و عمر بیشتری دارد.از مزایای این نوع موتور می‌توان از گشتاور بالا، مصرف سوخت پایین، بازده حجمی بالا، خنک‌سازی مناسب و تحمل فشار بالا نام برد. اما در کنار این مزایا معایبی نیز وجود دارند از جمله : هزینه بالا، سر و صدای زیاد، دورگیر پایین و عملکرد نامناسب در شرایط گرم.

موتور الکتریکی (Electric Motor)

در این نوع موتور، برق به عنوان منبع انرژی استفاده می‌شود. موتورهای الکتریکی، معمولاً دارای صدای کمتر و مصرف سوخت صفر هستند. همچنین، این نوع موتورها در شرایط سرعت پایین و ترافیک شهری، عملکرد بهتری نسبت به موتورهای دیگر دارند. این موتورها از برق به عنوان منبع انرژی استفاده می‌کنند. موتورهای الکتریکی در خودروهای الکتریکی و هیبریدی به کار می‌رود. این نوع موتورها به دلیل عدم تولید آلودگی و کارایی بالا، محبوبیت رو به افزایشی دارند.

موتورهای هیدروژنی

این موتورها از هیدروژن به عنوان سوخت استفاده می‌کنند. موتورهای هیدروژنی در حال حاضر در مرحله تحقیق و توسعه هستند و به دلیل عدم تولید آلودگی و منابع فراوان هیدروژن، آینده‌ای روشن در صنعت خودرو دارند. با تولید برق از واکنش الکتروشیمیایی بین هیدروژن و اکسیژن، چرخ‌های خودرو را حرکت می‌دهد. مزایای این نوع موتور عبارتند از آلودگی صفر، صدا صفر، لرزش صفر، بازده حجمی بالا و قابل تامین بودن ساده سوخت. معایب این نوع موتور عبارتند از پیچیدگی، هزینه بالا، خطرات جانبی هیدروژن و عملکرد نامطلوب در شرایط سرد

موتورهای هیبریدی (Hybrid Motor)

در این نوع موتور، ترکیبی از موتور الکتریکی و موتور دیزل یا می‌باشد. این نوع موتورها مصرف سوخت را کاهش داده  و باعث افزایش عمر مفید باتری‌ها می‌شوند. در این نوع موتورها، هر دو سیستم به صورت همزمان یا به صورت متناوب کار می‌کنند تا کارایی و مصرف سوخت را بهبود بخشند. دسته‌های مختلفی از موتورهای هیبریدی وجود دارد که عبارتند از:

• هیبرید سری (series hybrid)
• هیبرید موازی (parallel hybrid)
• هیبرید سری- موازی (series-parallel hybrid)
• هیبرید ملایم (mild hybrid)
• هیبرید کامل (full hybrid)

 از مزایای این موتور می‌توان به  کاهش آلودگی، کاهش مصرف سوخت، کاهش لرزش و صدا، بهبود شتاب و گشتاور اشاره کرد. معایب این نوع موتور نیز عبارتند از پیچیدگی، هزینه بالا، وزن بالا، نگهداری دشوار و عملکرد نامطلوب در شرایط سرد.

انواع موتور خودرو از نظر آرایش سیلندرها

موتورهای خطی (Inline)

در این نوع موتور، سیلندرها در یک ردیف و در یک بلوک قرار گرفته‌اند. موتورهای خطی معمولاً دارای چهار، شش یا هشت سیلندر هستند. این نوع موتور به دلیل ساختار ساده‌تر و کمترین تعداد قطعات مکانیکی و اقتصادی بودن آن، محبوبیت بیشتری دارد.

موتورهای V-شکل (V)

در این نوع موتور، دو ردیف سیلندر با یک زاویه خاص نسبت به هم قرار دارند و به شکل حرف V قرار گرفته اند. موتورهای V معمولاً دارای 6، 8، 10 یا 12 سیلندر هستند. این نوع موتور قدرتمندتر و سرعتی‌تر است و به دلیل اینکه جای کمتری را در خودرو اشغال می‌کند، در خودروهایی که فضای محدودی برای موتور در نظر گرفته شده است، به کار می‌روند.

موتورهای H-شکل (H)

در این نوع موتور، دو ردیف سیلندر به صورت موازی و در کنار هم قرار گرفته‌اند و شبیه به شکل حرف H به نظر می‌رسند. موتورهای H معمولاً در خودروهایی با برند سوبارو و پورشه استفاده می‌شوند. این نوع موتور به دلیل توزیع بهتر وزن و کمترین لرزش‌ها، عملکرد خوبی دارد.

موتورهای W-شکل (W)

در این نوع موتور، سیلندرها در دو یا چهار ردیف به شکل حرف W قرار گرفته‌اند. موتورهای W معمولاً در خودروهای لوکس و گران‌قیمت مانند بوگاتی و بنتلی به کار می‌روند. این نوع موتور ترکیبی از مزایای موتورهای V و H، را دارد و عملکرد بسیار خوبی دارد.

موتورهای مخروطی (Radial)

این نوع موتور بیشتر در هواپیماهای قدیمی و موتورسیکلت‌های کلاسیک استفاده می‌شود. در موتورهای مخروطی، سیلندرها به شکل مخروطی و پیرامون میل‌لنگ قرار دارند. امروزه این نوع موتور در خودروهای مدرن کمتر دیده می‌شود. در این آرایش، سیلندرها به صورت پخش شده در اطراف محور موتور قرار دارند.

این دسته‌بندی‌ها بر اساس آرایش سیلندرها در موتورهای خودرو است. هر نوع موتوری مزایا و معایب خاص خود را دارد و بسته به کاربرد و طراحی خودرو انتخاب می‌شود.

تقسیم بندی موتورها از لحاظ تعداد سیلندر

به طور کلی، تعداد سیلندرهای موتور خودرو تأثیر زیادی بر عملکرد، قدرت و مصرف سوخت آن دارد. موتورهای با تعداد سیلندرهای بیشتر، در عملکرد و قدرت بهتری نسبت به موتورهای با تعداد سیلندرهای کمتر دارند، اما مصرف سوخت کمتری دارند. بنابراین، در انتخاب نوع موتور خودرو، باید به این نکته توجه کرد که تعداد سیلندرهای موتور، بستگی به نیازهای شخصی، نیازهای رانندگی، مدل خودرو و محدودیت‌های قانونی دارد.

به طور مثال، اگر شما از خودرو برای کارهای روزانه و شهری استفاده می‌کنید، موتور با تعداد سیلندرهای کمتر مثل موتور سه یا چهار سیلندر مناسب خواهد بود. اما اگر شما به دنبال قدرت و سرعت بیشتر هستید، موتور با تعداد سیلندرهای بیشتر مثل موتور شش یا هشت سیلندره بهترین انتخاب خواهند بود. این به این علت است که حجم سیلندر تعیین می‌کند که چه مقدار سوخت و هوا وارد سیلندر شود و چه مقدار انرژی از احتراق آن‌ها آزاد می‌شود.

البته رابطه بین حجم سیلندر و قدرت موتور فقط به این عامل بستگی ندارد و عوامل دیگری هم در این رابطه تأثیرگذار هستند. مثل نسبت تراکم، تعداد دور و بازده حجم

موتورهای خودرو ممکن است به صورت یک سیلندر (single cylinder)، دو سیلندر (twin cylinder)، سه سیلندر (triple cylinder)، چهار سیلندر (four cylinder)، پنج سیلندر (five cylinder)، شش سیلندر (six cylinder)، هشت سیلندر (eight cylinder) و تا شانزده سیلندر باشند.

موتورهای تک سیلندر (Single Cylinder)

در این نوع موتور، تنها یک سیلندر در موتور وجود دارد که برای ایجاد حرکت و تولید نیروی لازم برای چرخش چرخ‌های خودرو استفاده می‌شود. این نوع موتورها بیشتر برای استفاده در موتور سیکلت، جت اسکی و قایق‌های کوچک استفاده می‌شوند. این نوع موتورها ساده، قابل تعمیر و کم هزینه هستند ولی دارای لرزش زیاد، صدای بلند و بازده حجمی پایین می‌باشند.

موتورهای دو سیلندر (Twin Cylinder)

در این نوع موتور، دو سیلندر در موتور وجود دارد که به صورت خطی، V-شکل یا مخروطی قرار می‌گیرند. این موتورها به طور معمول در موتور سیکلت­ها، هلی‌کوپترها، جت اسکی و برخی خودروهای کوچک استفاده می‌شود. این نوع موتورها با وجود اینکه دارای تعادل خوب، بازده حجمی مناسب و قدرت خوبی می‌باشند، هزینه بالایی دارند و نگهداری آنها دشوار است.

موتورهای سه سیلندر (Three Cylinder)

در این نوع موتور، سه سیلندر در موتور وجود دارد. این نوع موتورها در برخی خودروهای کوچک و اقتصادی مانند خودروهای شهری و خودروهای کم مصرف استفاده می‌شوند. این نوع موتور دارای سه سیلندر و سه پیستون است که به صورت خطی قرار می‌گیرند. این نوع موتور در خودروهای کم‌حجم، هیبرید و الکتریکی استفاده می‌شود. این نوع موتور دارای حجم کم، بازده حجمی بالا، قدرت مناسب است . از طرفی دارای لرزش زیاد، صدای زیر و بم، تعادل ضعیف و عملکرد نامطلوب در شرایط سخت می‎‌باشد.

موتورهای چهار سیلندر (Four Cylinder)

در این نوع موتور، چهار سیلندر در موتور وجود دارد که به صورت خطی، V-شکل یا H-شکل قرار می‌گیرند. در بسیاری از خودروهای شهری، کوپه، سدان و ون استفاده می‌شوند. ا%8