برای تعویض ضد یخ به کجا مراجعه کنیم؟

برای تعویض ضد یخ به کجا باید مراجعه کنیم؟

خواندن این مطلب 8 دقیقه زمان میبرد

برای تعویض ضد یخ به کجا مراجعه کنیم؟، ضد یخ فقط یک مایع رنگی نیست؛ نگهبان اصلی موتور خودرو در برابر جوش آوردن، یخ‌زدگی و خوردگی داخلی است. وقتی خاصیت خود را از دست می‌دهد، می‌تواند در یک روز سرد زمستانی رادیاتور را یخ بزند یا در یک ترافیک تابستانی واشر سرسیلندر را بسوزاند. تعویض به‌موقع آن (هر ۲ سال یا ۴۰–۶۰ هزار کیلومتر) هزینه‌ای کمتر از یک میلیون تومان دارد، اما بی‌توجهی به آن گاهی چند ده میلیون تومان خسارت به بار می‌آورد.

خوشبختانه در سال ۱۴۰۴ گزینه‌های زیادی پیش روی شماست: از نمایندگی‌های رسمی و تعمیرگاه‌های تخصصی رادیاتور تا مکانیک‌های سیار مجهز و حتی انجام کار در منزل. این مقاله دقیقاً به شما می‌گوید با توجه به مدل خودرو، بودجه و شهر محل سکونت‌تان، بهترین و مطمئن‌ترین جا برای تعویض ضد یخ کجاست و چه نکاتی را حتماً باید رعایت کنید تا موتور تا سال‌ها بدون مشکل کار کند.

فهرست مطالب:

برای تعویض ضد یخ به کجا مراجعه کنیم؟
نشانه‌های قطعی که فوراً باید ضد یخ را تعویض کنید (حتی اگر ۲ سال نشده باشد)
بهترین نوع ضد یخ برای هر خودرو و نکات فنی

برای تعویض ضد یخ به کجا مراجعه کنیم؟

تعویض ضد یخ یکی از ساده‌ترین اما حیاتی‌ترین سرویس‌های دوره‌ای خودرو است که اگر به‌موقع انجام نشود، می‌تواند منجر به جوش آوردن موتور در تابستان، یخ زدن آب رادیاتور در زمستان یا حتی خوردگی و پوسیدگی کامل بلوک سیلندر شود. ضد یخ باید هر ۲ سال یک‌بار یا هر ۴۰ تا ۶۰ هزار کیلومتر (هر کدام زودتر رسید) کاملاً تعویض شود.

۱. تعمیرگاه‌های مجاز نمایندگی (ایران‌خودرو، سایپا، کرمان‌موتور و …)

بهترین و مطمئن‌ترین گزینه برای اکثر خودروهای صفر و تحت گارانتی است. مزایا:

از ضد یخ اصلی و توصیه‌شده کارخانه (معمولاً توتال، بهران سوپر پیشتاز، کاسترول یا فوکس) استفاده می‌کنند.
دستگاه تخلیه و پرکن تحت فشار دارند؛ هواگیری کامل انجام می‌شود.
گارانتی خودرو باطل نمی‌شود. معایب:
گران‌تر است (بین ۶۵۰ هزار تا ۱.۴ میلیون تومان در سال ۱۴۰۴ بسته به خودرو).
نوبت‌دهی گاهی چند روز طول می‌کشد.

۲. تعمیرگاه‌های تخصصی رادیاتور و سیستم خنک‌کاری

در هر شهری چندین تعمیرگاه تخصصی «رادیاتورسازی و سیستم سرمایش» وجود دارد که فقط روی این بخش کار می‌کنند. مزایا:

قیمت بسیار مناسب (۴۰۰ تا ۷۵۰ هزار تومان).
معمولاً دستگاه وکیوم حرفه‌ای برای هواگیری کامل دارند.
ضد یخ‌های باکیفیت ایرانی (بهران، نفت پارس، کاسپین) یا خارجی اصل موجود است. نکته: حتماً بپرسید از دستگاه وکیوم استفاده می‌کنند یا نه؛ اگر فقط با قیف بریزند، احتمال هوا ماندن و جوش آوردن بالاست.

۳. مکانیک سیار یا تعویض روکار در محل

در تهران، مشهد، اصفهان، شیراز و اکثر شهرهای بزرگ، مکانیک‌های سیار معتبر با وانت مجهز (دارای دستگاه وکیوم، ضد یخ اصل و ضمانت) در محل منزل یا محل کار می‌آیند. قیمت: معمولاً ۵۵۰ تا ۹۰۰ هزار تومان (بسته به مدل خودرو). مزیت بزرگ: نیازی به جابه‌جایی خودرو نیست و در ۳۰–۴۵ دقیقه کار تمام می‌شود.

۴. خودتان در خانه (اگر مهارت دارید)

ضد یخ‌های آماده مصرف (رنگ سبز، قرمز یا صورتی) در همه فروشگاه‌های لوازم یدکی موجود است. ابزار لازم:

دستگاه وکیوم دستی یا برقی (حدود ۳۰۰–۶۰۰ هزار تومان)
یا حداقل یک قیف بلند و شلنگ شفاف
دستکش و عینک روش صحیح: ۱. موتور کاملاً سرد باشد. ۲. زیر رادیاتور شلنگ تخلیه را باز کنید و آب قدیمی کامل خارج شود. ۳. چند بار با آب مقطر شست‌وشو کنید تا رنگ آب شفاف شود. ۴. درپوش رادیاتور را ببندید، از دستگاه وکیوم استفاده کنید تا هوا کامل خارج شود. ۵. ضد یخ را تا علامت MAX بریزید (۵۰٪ ضد یخ + ۵۰٪ آب مقطر).

توصیه نهایی برای سال ۱۴۰۴

برای خودروهای صفر تا ۵ سال: نمایندگی یا تعمیرگاه تخصصی
برای خودروهای بالای ۵ سال: تعمیرگاه تخصصی رادیاتور یا مکانیک سیار معتبر
در شهرهای کوچک یا شهرستان: حتماً تعمیرگاهی را انتخاب کنید که دستگاه وکیوم دارد
ضد یخ قرمز یا صورتی (بر پایه اتیلن گلیکول OAT) برای خودروهای جدیدتر و ضد یخ سبز (سیلیکاتی) برای خودروهای قدیمی‌تر مناسب‌تر است.

نشانه‌های قطعی که فوراً باید ضد یخ را تعویض کنید (حتی اگر ۲ سال نشده باشد)

بسیاری فکر می‌کنند ضد یخ فقط هر دو سال یک‌بار نیاز به تعویض دارد، در حالی که شرایط واقعی استفاده از خودرو گاهی این فاصله را به چند ماه کاهش می‌دهد. اگر یکی از نشانه‌های زیر را دیدید، همان روز باید به تعمیرگاه یا مکانیک سیار مراجعه کنید؛ چون ادامه رانندگی می‌تواند به موتور آسیب دائمی بزند.

تغییر رنگ ضد یخ به قهوه‌ای، زنگ‌زده یا شیری

ضد یخ سالم باید شفاف و با رنگ اصلی (سبز، قرمز، صورتی یا آبی) باشد. اگر در مخزن انبساط رنگ آن قهوه‌ای تیره، زنگ‌زده یا شبیه دوغ شده، یعنی خاصیت ضدخوردگی‌اش تمام شده و داخل موتور شروع به زنگ زدن کرده است. این وضعیت معمولاً در خودروهایی رخ می‌دهد که آب معمولی به‌جای آب مقطر ریخته‌اند یا درب رادیاتور شل بوده و هوا وارد شده است.

بوی سوختگی یا شیرینی از زیر کاپوت

ضد یخ فاسد وقتی گرم می‌شود بوی شیرین تند یا سوختگی می‌دهد. این بو یعنی گلیکول تجزیه شده و دیگر نمی‌تواند دمای موتور را کنترل کند. در این حالت حتی در هوای معتدل هم احتمال جوش آوردن وجود دارد.

وجود ذرات معلق، لجن یا کف در مخزن

اگر در مخزن انبساط ذرات سیاه، لجن قهوه‌ای یا کف سفید دیدید، یعنی واشر سرسیلندر یا پمپ آب شروع به نشتی کرده و روغن موتور با ضد یخ مخلوط شده است. این وضعیت بسیار خطرناک است و باید همان روز سیستم خنک‌کاری کامل شست‌وشو و ضد یخ نو ریخته شود.

افزایش غیرعادی دمای موتور یا نوسان آمپر آب

اگر آمپر آب در ترافیک بالا می‌رود و با باز کردن بخاری پایین می‌آید، یا مدام بین ۹۰ و ۱۱۰ درجه نوسان می‌کند، یعنی ضد یخ خاصیت انتقال حرارت خود را از دست داده است. ادامه این وضعیت می‌تواند منجر به سوختن واشر سرسیلندر شود.

یخ زدن جزئی در زمستان یا جوش آوردن در تابستان

اگر در سرمای زیر صفر درجه متوجه شدید که آب رادیاتور شب‌ها سفت می‌شود یا در تابستان با کولر روشن سریع جوش می‌آورد، یعنی درصد ضد یخ در مخلوط کمتر از ۴۰٪ شده و دیگر کارایی ندارد.

بهترین نوع ضد یخ برای هر خودرو و نکات فنی

انتخاب ضد یخ اشتباه یکی از شایع‌ترین دلایل خرابی زودرس سیستم خنک‌کاری است. در بازار ایران بیش از ۴۰ برند ضد یخ وجود دارد، اما فقط چند نوع واقعاً با خودروهای ایرانی و خارجی سازگار است. شناخت تفاوت‌های فنی این مایعات، هزینه تعمیرات آینده شما را میلیون‌ها تومان کاهش می‌دهد.

تفاوت‌های فنی ضد یخ‌های موجود در بازار

ضد یخ‌ها به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند: دسته اول، ضد یخ‌های معدنی (IAT) که سبز رنگ هستند و بر پایه سیلیکات ساخته شده‌اند. این نوع فقط برای خودروهای خیلی قدیمی (قبل از ۱۳۷۵) مثل پیکان، پراید کاربراتوری و نیسان آبی مناسب است. دسته دوم، ضد یخ‌های ارگانیک (OAT) که قرمز یا صورتی هستند و بر پایه اسیدهای آلی ساخته شده‌اند. این نوع برای تمام خودروهای مدرن ایرانی (پژکتوری) و خارجی بعد از سال ۲۰۰۰ توصیه می‌شود و تا ۵ سال یا ۲۵۰ هزار کیلومتر عمر دارد. دسته سوم، هیبریدی (HOAT) که نارنجی یا زرد هستند و ترکیبی از دو نوع قبلی‌اند؛ برای خودروهای اروپایی مثل پژو ۲۰۶، سمند EF7 و دنا پلاس ایده‌آل است.

چرا نباید ضد یخ سبز را با قرمز مخلوط کرد؟

مخلوط کردن این دو نوع باعث رسوب ژلاتینی و مسدود شدن مجاری رادیاتور می‌شود. اگر مجبور شدید در جاده ضد یخ اضافه کنید، فقط از همان رنگ قبلی استفاده کنید یا کل سیستم را کامل تخلیه و شست‌وشو دهید.

نسبت صحیح اختلاط ضد یخ و آب مقطر

بهترین نسبت ۵۰٪ ضد یخ + ۵۰٪ آب مقطر است. این ترکیب نقطه جوش را تا ۱۳۰ درجه و نقطه انجماد را تا منفی ۳۷ درجه می‌رساند. اگر بیشتر از ۶۰٪ ضد یخ بریزید، خاصیت انتقال حرارت کاهش می‌یابد و موتور داغ‌تر کار می‌کند. اگر کمتر از ۴۰٪ باشد، در زمستان یخ می‌زند.

کدام برندها در سال ۱۴۰۴ واقعاً اصل و قابل اعتماد هستند؟

در بازار ایران فقط چند برند کیفیت واقعی دارند:

توتال (قرمز و صورتی) – گران‌ترین اما بهترین برای خودروهای خارجی
بهران سوپر پیشتاز (قرمز) – بهترین انتخاب برای خودروهای ایرانی
کاسترول Radicool SF (صورتی) – عمر ۵ ساله
نفت پارس سوپر کولانت (قرمز) – اقتصادی و باکیفیت از برندهای متفرقه و بی‌نام به‌شدت پرهیز کنید؛ بسیاری از آن‌ها فقط رنگ و بو هستند و خاصیت ضدخوردگی ندارند.

نکته طلایی که هیچ تعمیرکاری نمی‌گوید

بعد از تعویض ضد یخ، حتماً ۱۰۰۰ کیلومتر اول هر روز سطح مخزن انبساط را چک کنید. چون در این فاصله هواگیری نهایی انجام می‌شود و ممکن است سطح پایین بیاید. اگر سطح ثابت ماند، یعنی کار اصولی انجام شده است.

با رعایت این نشانه‌ها و نکات فنی، نه تنها دیگر نگران جوش آوردن یا یخ زدن موتور نخواهید بود، بلکه هزینه تعمیرات سیستم خنک‌کاری را تا ۱۰ سال آینده تقریباً صفر می‌کنید.

در نهایت، یادتان باشد ضد یخ درست مثل روغن موتور نیست که با تأخیر چند هزار کیلومتر مشکلی پیش نیاید؛ وقتی خاصیتش تمام شد، خوردگی داخلی موتور شروع می‌شود و هیچ علامت خارجی ندارد تا وقتی که دیگر دیر شده باشد. یک تعویض اصولی با ضد یخ باکیفیت و هواگیری کامل، عملاً تمام مشکلات جوش آوردن، یخ‌زدگی، خرابی واتر، پمپ آب و حتی واشر سرسیلندر را تا چند سال آینده بیمه می‌کند.