علت کاهش سطح روغن موتور دنا چیست؟

خواندن این مطلب 9 دقیقه زمان میبرد

علت کاهش سطح روغن موتور دنا چیست؟، روغن موتور به عنوان خون حیاتی موتور خودرو عمل می‌کند و وظیفه روانکاری، خنک‌سازی، تمیز کردن و حفاظت از قطعات داخلی را بر عهده دارد. در خودروی دنا که عمدتاً از موتورهای EF7 و EF7 توربو بهره می‌برد، کاهش سطح روغن یکی از مشکلات نسبتاً شایع گزارش‌شده توسط مالکان است.

این کاهش گاهی طبیعی و در حد مجاز است، اما اغلب نشانه‌ای از نشتی خارجی، روغن‌سوزی داخلی یا عوامل دیگری مانند کیفیت نامناسب روغن و شرایط رانندگی سخت به شمار می‌رود. اگر این مشکل نادیده گرفته شود، می‌تواند به آسیب‌های جدی مانند یاتاقان زدن، کاهش قدرت موتور و حتی خرابی کامل منجر شود. در این مقاله به بررسی جامع دلایل کاهش سطح روغن در دنا، روش‌های تشخیص، پیشگیری و تعمیر آن می‌پردازیم تا مالکان بتوانند با آگاهی بیشتر از خودرو خود نگهداری کنند.

فهرست مطالب:

علت کاهش سطح روغن موتور دنا چیست؟
تشخیص علت کاهش سطح روغن موتور در دنا
پیشگیری و تعمیر کاهش سطح روغن موتور در دنا

علت کاهش سطح روغن موتور دنا چیست؟

کاهش سطح روغن موتور در خودروی دنا (که معمولاً از موتورهای EF7 یا EF7 توربو استفاده می‌کند) مانند سایر خودروها، می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات فنی باشد یا در برخی موارد طبیعی تلقی شود. این پدیده به دو دسته اصلی نشت روغن به بیرون و مصرف داخلی روغن (روغن‌سوزی) تقسیم می‌شود.

همچنین عوامل متفرقه‌ای مانند کیفیت روغن یا شرایط رانندگی نیز نقش دارند. در موتور EF7، برخی مشکلات مانند نشت از واشر درب سوپاپ یا خرابی کاسه‌نمدهای سوپاپ شایع‌تر است. اگر کاهش روغن بیش از حد مجاز (معمولاً کمتر از ۲۰۰-۳۰۰ سی‌سی در هر ۱۰۰۰ کیلومتر) باشد، باید سریعاً بررسی شود تا از آسیب جدی به موتور جلوگیری شود.

۱. نشت روغن به بیرون (Oil Leakage)

این رایج‌ترین دلیل کاهش سطح روغن است و معمولاً با مشاهده لکه‌های روغن زیر خودرو یا روی قطعات موتور قابل تشخیص است. نشت می‌تواند از نقاط مختلفی رخ دهد:

کاسه‌نمدها (Seals):
- کاسه‌نمد میل‌لنگ جلو و عقب (شایع در موتورهای با کارکرد بالا).
- کاسه‌نمد میل‌سوپاپ.
واشرها و درزبندها (Gaskets):
- واشر درب سوپاپ (یکی از مشکلات رایج در موتور EF7 دنا و دنا پلاس).
- واشر کارتل روغن (سینی پایین موتور).
- پایه یا فیلتر روغن (به دلیل شل بودن یا خرابی واشر).
- پیچ تخلیه روغن (اگر درست سفت نشود).
سایر نقاط احتمالی:
- شیلنگ‌های گردش روغن.
- سنسور فشار روغن.
- سیستم تهویه کارتل (PCV) معیوب که باعث افزایش فشار و نشت می‌شود.

در دنا پلاس، نشت از سمت شاگرد یا جلوی موتور گاهی گزارش شده که ممکن است به ترک خوردن قطعات یا نقص در سیستم تهویه مربوط باشد.

۲. مصرف داخلی روغن (روغن‌سوزی – Oil Burning)

در این حالت، روغن وارد محفظه احتراق می‌شود و می‌سوزد. نشانه اصلی دود آبی از اگزوز است، اما در مراحل اولیه ممکن است دود دیده نشود و فقط سطح روغن کم شود.

فرسودگی رینگ‌های پیستون:
- رینگ‌ها مسئول پاک کردن روغن از دیواره سیلندر هستند. ساییدگی یا شکستن آن‌ها باعث ورود روغن به سیلندر و سوزش آن می‌شود (رایج در موتورهای با کارکرد بالای ۱۰۰ هزار کیلومتر).
خرابی لاستیک ساق سوپاپ (Valve Stem Seals):
- این قطعات جلوی نشت روغن به منیفولد را می‌گیرند. خشک شدن یا ترک خوردن آن‌ها شایع‌ترین علت روغن‌سوزی در موتور EF7 است، به ویژه هنگام روشن شدن اولیه موتور یا گاز دادن.
خرابی واشر سرسیلندر:
- اگر واشر آسیب ببیند، روغن ممکن است به محفظه احتراق یا سیستم خنک‌کننده وارد شود (گاهی با مخلوط شدن روغن و آب همراه است).
نقص در سیستم PCV:
- گرفتگی سوپاپ PCV باعث افزایش فشار در کارتل و ورود روغن به احتراق یا نشت از کاسه‌نمدها می‌شود.

در موتور EF7، روغن‌سوزی بدون دود آبی گاهی به دلیل تبخیر جزئی یا نشت داخلی جزئی رخ می‌دهد.

۳. عوامل متفرقه و شرایط رانندگی

کیفیت روغن موتور:
- استفاده از روغن با ویسکوزیته نامناسب (غیر از ۱۰W-۴۰ توصیه‌شده توسط ایران‌خودرو) یا روغن بی‌کیفیت باعث تبخیر سریع در دماهای بالا می‌شود. برای دنا، حتماً از روغن با سطح کیفی SM یا SN استفاده کنید.
گرمای بیش از حد موتور:
- داغ شدن موتور (به دلیل مشکل در سیستم خنک‌کننده) تبخیر روغن را افزایش می‌دهد و کاسه‌نمدها را سریع‌تر خراب می‌کند.
شرایط رانندگی:
- رانندگی با دور موتور بالا، ترافیک سنگین یا مسیرهای پرشیب مصرف طبیعی روغن را افزایش می‌دهد. در موتور EF7 توربو، این مصرف کمی بیشتر است.
کارکرد بالا و فرسودگی طبیعی:
- در خودروهای با مسافت پیموده‌شده زیاد، ساییدگی قطعات داخلی باعث مصرف بیشتر روغن می‌شود.

برای تشخیص دقیق، ابتدا زیر خودرو را برای لکه روغن بررسی کنید. اگر نشتی نبود، تست کمپرس سیلندرها یا بررسی دود اگزوز لازم است. توصیه می‌شود سطح روغن را هر ۱۰۰۰ کیلومتر چک کنید و از روغن مناسب استفاده نمایید. اگر کاهش روغن شدید است، به تعمیرگاه تخصصی مراجعه کنید تا از آسیب‌های گران‌قیمت مانند یاتاقان زدن جلوگیری شود. رعایت سرویس‌های دوره‌ای (تعویض روغن هر ۵۰۰۰-۶۰۰۰ کیلومتر) می‌تواند بسیاری از این مشکلات را کاهش دهد.

تشخیص علت کاهش سطح روغن موتور در دنا

کاهش سطح روغن موتور در خودروی دنا می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات پنهان باشد که اگر به موقع شناسایی نشود، منجر به آسیب‌های جدی و هزینه‌بر می‌شود. تشخیص دقیق این مشکل نیازمند توجه به علائم ظاهری، بررسی‌های ساده توسط راننده و در موارد پیچیده، مراجعه به متخصص است. در موتورهای EF7 و EF7 توربو که در دنا استفاده می‌شوند، برخی نشانه‌ها مانند کاهش بدون نشتی خارجی یا دود نامحسوس، تشخیص را دشوارتر می‌کند، اما با روش‌های سیستماتیک می‌توان علت را پیدا کرد.

بررسی اولیه توسط راننده

اولین گام در تشخیص، چک منظم سطح روغن است. این کار باید در شرایط استاندارد انجام شود تا نتیجه دقیق باشد. خودرو را روی سطح صاف پارک کنید، موتور را خاموش نمایید و حداقل ۵ تا ۱۰ دقیقه صبر کنید تا روغن به کارتل بازگردد. گیج روغن را بیرون بکشید، با دستمال تمیز پاک کنید، دوباره فرو کنید و بیرون بیاورید. سطح روغن باید بین علامت‌های MIN و MAX باشد. اگر پایین‌تر از MIN است، روغن اضافه کنید، اما اگر مرتباً کم می‌شود، مشکل وجود دارد. در دنا، مقدار مجاز کاهش حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ سی‌سی در هر ۱۰۰۰ کیلومتر است، اما بیشتر از این غیرعادی تلقی می‌شود.

پس از چک سطح، زیر خودرو و محل پارک را برای لکه‌های روغن بررسی کنید. اگر لکه‌ای دیدید، نشتی خارجی محتمل است. نقاط رایج نشتی در دنا شامل اطراف واشر درب سوپاپ، پایه فیلتر روغن، کاسه‌نمد میل‌لنگ و سنسور فشار روغن است. گاهی نشتی کوچک است و فقط در حال حرکت یا گرم بودن موتور ظاهر می‌شود، بنابراین بررسی در حالت سرد و گرم ضروری است.

نشانه‌های روغن‌سوزی داخلی

اگر نشتی خارجی مشاهده نشد، احتمال روغن‌سوزی داخلی بالاست. شایع‌ترین نشانه خروج دود آبی از اگزوز است، به ویژه هنگام گاز دادن یا روشن کردن اولیه موتور. اما در مراحل اولیه یا در موتور EF7، ممکن است دود آبی واضح نباشد و فقط بوی روغن سوخته از اگزوز حس شود. همچنین، رسوبات چرب سیاه داخل لوله اگزوز یا افزایش مصرف سوخت بدون دلیل، می‌تواند اشاره به سوختن روغن در محفظه احتراق داشته باشد. در دنا توربو، فشار بالاتر توربین می‌تواند روغن‌سوزی را تشدید کند، حتی بدون دود شدید.

یکی دیگر از نشانه‌ها، روشن شدن چراغ فشار روغن روی داشبورد است. این چراغ اگر پس از استارت روشن بماند یا در حال رانندگی چشمک بزند، نشان‌دهنده کاهش فشار یا سطح روغن است. گاهی مخلوط شدن روغن با آب رادیاتور (مایع خنک‌کننده شیری رنگ شدن) رخ می‌دهد که به خرابی واشر سرسیلندر اشاره دارد.

روش‌های حرفه‌ای تشخیص

برای تشخیص دقیق‌تر، به مکانیک متخصص مراجعه کنید. تست کمپرس سیلندرها یکی از بهترین روش‌هاست که فرسودگی رینگ پیستون یا مشکل سوپاپ‌ها را نشان می‌دهد. اگر کمپرس در سیلندرها متفاوت باشد، روغن به احتراق راه پیدا می‌کند. بررسی سوپاپ PCV نیز مهم است؛ اگر گرفتگی یا خرابی داشته باشد، فشار کارتل افزایش یافته و روغن به داخل کشیده می‌شود.

در تعمیرگاه، از دستگاه دیاگ برای چک سنسورها و فشار روغن استفاده می‌شود. همچنین، بازرسی بصری موتور با بلند کردن خودرو برای پیدا کردن نشتی‌های ریز مفید است. در برخی موارد، تست نشتی با رنگ مخصوص یا فشار هوا انجام می‌شود تا ترک‌های کوچک در بلوک یا سرسیلندر شناسایی گردد.

تشخیص زودهنگام می‌تواند از هزینه‌های سنگین مانند تعویض موتور جلوگیری کند. بنابراین، اگر سطح روغن مرتب کم می‌شود، حتی بدون نشانه واضح، تعلل نکنید و خودرو را به متخصص نشان دهید.

پیشگیری و تعمیر کاهش سطح روغن موتور در دنا

پیشگیری از کاهش سطح روغن موتور در دنا نه تنها هزینه‌ها را کاهش می‌دهد، بلکه عمر موتور را طولانی‌تر می‌کند. موتور EF7 با طراحی مدرن خود حساسیت بالایی به نگهداری دارد و رعایت نکات ساده می‌تواند از مشکلات رایج مانند نشتی یا روغن‌سوزی جلوگیری کند. در کنار پیشگیری، دانستن روش‌های تعمیر نیز کمک می‌کند تا در صورت بروز مشکل، سریع اقدام نمایید.

نکات پیشگیری روزانه و دوره‌ای

مهم‌ترین اقدام پیشگیری، استفاده از روغن مناسب است. ایران‌خودرو برای دنا روغن با گرید ۱۰W-۴۰ و سطح کیفی SM یا SN توصیه می‌کند. روغن‌های بی‌کیفیت یا با ویسکوزیته نامناسب تبخیر سریع‌تری دارند و سطح را پایین می‌آورند. همیشه از برندهای معتبر استفاده کنید و روغن را بیش از حد پر نکنید، زیرا سرریز نیز فشار را افزایش داده و نشتی ایجاد می‌کند.

تعویض روغن به موقع کلیدی است. در شرایط عادی هر ۵۰۰۰ تا ۶۰۰۰ کیلومتر، اما در ترافیک سنگین یا رانندگی شدید، هر ۴۰۰۰ کیلومتر تعویض نمایید. همراه با روغن، فیلتر را نیز عوض کنید تا آلودگی‌ها وارد سیستم نشود. چک هفتگی سطح روغن را عادت کنید، به ویژه قبل از سفرهای طولانی.

رانندگی ملایم نیز موثر است. اجتناب از دور موتور بالا مداوم، گرم کردن موتور در زمستان و خنک کردن پس از رانندگی سخت، فرسودگی قطعات را کند می‌کند. در دنا توربو، پس از رانندگی پرسرعت، حداقل یک دقیقه درجا کار کنید تا توربین خنک شود و روغن نسوزد.

سرویس دوره‌ای منظم شامل بررسی واشرها، کاسه‌نمدها و سیستم PCV است. گرمای بیش از حد موتور را کنترل کنید؛ اگر آمپر آب بالا می‌رود، سیستم خنک‌کننده را چک نمایید، زیرا داغی زیاد کاسه‌نمدها را خراب می‌کند.

روش‌های تعمیر مشکلات رایج

اگر نشتی خارجی تشخیص داده شد، تعمیر نسبتاً ساده است. تعویض واشر درب سوپاپ یا کاسه‌نمد میل‌لنگ در موتور EF7 رایج است و هزینه متوسطی دارد. برای نشتی از پایه فیلتر، سفت کردن یا تعویض واشر کافی است. در موارد شدید مانند ترک کارتل، تعویض قطعه لازم می‌شود.

برای روغن‌سوزی، تعمیر پیچیده‌تر است. خرابی لاستیک ساق سوپاپ با تعویض آن‌ها (بدون باز کردن کامل موتور) قابل حل است. فرسودگی رینگ پیستون نیازمند اورهال موتور است که شامل تراش سیلندر و تعویض رینگ می‌شود. اگر واشر سرسیلندر سوخته، تعویض آن همراه با تراش سرسیلندر انجام می‌گیرد.

نقص PCV با تعویض سوپاپ ساده رفع می‌شود. در دنا با کارکرد بالا، گاهی سایکلون (جداکننده بخارات روغن) گرفتگی دارد که تعویض آن مصرف را کاهش می‌دهد.

پس از تعمیر، حتماً از روغن باکیفیت استفاده کنید و چند هزار کیلومتر اول را پایش نمایید. رعایت این نکات نه تنها مشکل کاهش روغن را حل می‌کند، بلکه عملکرد کلی موتور دنا را بهبود می‌بخشد و از هزینه‌های آینده جلوگیری می‌نماید.

پرسش‌های متداول

چقدر کاهش سطح روغن در دنا طبیعی است؟

کاهش حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ سی‌سی روغن در هر ۱۰۰۰ کیلومتر در موتور EF7 طبیعی تلقی می‌شود، به ویژه در دنا توربو یا خودروهای با کارکرد بالا. اگر بیشتر از این مقدار باشد، نیاز به بررسی دارد.

چرا زیر ماشین لکه روغن می‌بینم ولی سطح روغن خیلی کم نمی‌شود؟

نشتی‌های کوچک و مداوم (مثل واشر درب سوپاپ یا پایه فیلتر روغن) می‌توانند لکه ایجاد کنند بدون اینکه سطح روغن به سرعت پایین بیاید. این نشتی‌ها در حالت گرم موتور بیشتر نمایان می‌شوند.

آیا روغن‌سوزی همیشه با دود آبی همراه است؟

خیر، در مراحل اولیه یا نشتی جزئی (مثل خرابی لاستیک ساق سوپاپ) ممکن است دود آبی واضح نباشد و فقط بوی روغن سوخته از اگزوز حس شود یا سطح روغن به تدریج کم شود.

بهترین روغن برای دنا کدام است تا مصرف روغن کمتر شود؟

ایران‌خودرو روغن با گرید ۱۰W-۴۰ و سطح کیفی SM یا بالاتر (ترجیحاً SN) از برندهای معتبر را توصیه می‌کند. روغن‌های بی‌کیفیت یا با ویسکوزیته نامناسب تبخیر بیشتری دارند.

هر چند وقت یکبار باید سطح روغن دنا را چک کنم؟

بهتر است هر هفته یا حداقل هر ۱۰۰۰ کیلومتر یکبار سطح روغن را بررسی کنید، به ویژه قبل از سفرهای طولانی یا در فصل گرما.

اگر چراغ فشار روغن روشن شد چه کار کنم؟

فوراً خودرو را خاموش کنید، سطح روغن را چک نمایید و اگر کم است اضافه کنید. روشن ماندن چراغ می‌تواند نشانه کاهش شدید روغن یا خرابی پمپ باشد و رانندگی ادامه‌دار آسیب جدی می‌زند.